Właściwe prawo i sąd
Prawo prywatne międzynarodowe (czy prawo, które reguluje, jakie prawo jest właściwe w sytuacjach transgranicznych) uchwalane w ramach organów UE posługuje się pojęciem „miejsca zwykłego pobytu” jako kryterium ustalenia jurysdykcji (sąd/organ którego państwa jest właściwy) i prawa właściwego do rozpoznania danej sprawy.
Nie inaczej jest przy okazji dziedziczenia transgranicznego, które na terenie UE reguluje rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 650/2012 (popularna nazwa „Rzym IV”).
Zatem, w opisanym na wstępie przypadku, właściwy będzie sąd i prawo niemieckie.
Czym jest „miejsce zwykłego pobytu”?
Rozporządzenie wyjaśnia, że zależy to od oceny okoliczności życia zmarłego w latach poprzedzających jego śmierć i w chwili jego śmierci. Należy wziąć pod uwagę w szczególności czas trwania i regularność obecności zmarłego w danym państwie oraz warunki i powody tej obecności. Tak ustalone miejsce zwykłego pobytu powinno wykazywać ścisły i stabilny związek z danym państwem. Warto zatem zwrócić uwagę, że czasami nawet wieloletni pobyt zagranicą nie zniweczy silnego związku z państwem pochodzenia. Ocena tych okoliczności (dokonywana przez sąd) jest zatem bardzo istotna.
Co zrobić?
Po śmierci spadkodawcy zazwyczaj niewiele można zrobić, aby w opisanej wyżej sytuacji szybko uzyskać prawa do spadku. Pozostaje wszczęcie postępowania w państwie zwykłego pobytu spadkodawcy i ewentualnie tam kwestionowanie judysdykcji sądów niemieckich.
Istnieje jednak bardzo prosty sposób, aby zabezpieczyć się przed taką koniecznością
Wybór prawa
Rozporządzenie umożliwia wybranie przez spadkodawcę prawa właściwego dla dziedziczenia po sobie (art. 22 rozporządzenia). Są dwa warunki:
- wybrać można tylko prawo państwa, którego obywatelstwo się posiada,
- wybór musi być dokonany w sposób wyraźny w oświadczeniu w formie rozrządzenia na wypadek śmierci lub musi wynikać z postanowień takiego rozrządzenia.
W opisanym przypadku, aby umożliwić bezproblemowe uzyskanie praw do spadku, wystarczyło, żeby spadkodawca w testamencie zawarł krótkie zdanie:
„Dziedziczenie po mnie podlega prawu polskiemu”.
Zapraszamy do kontaktu:
- aby za życia uregulować swoje sprawy spadkowe
- aby uzyskać orzeczenie spadkowe honorowane w państwach UE (europejskie poświadczenie spadkowe)
- jeśli masz jakiekolwiek pytania dotyczące transgranicznego dziedziczenia